Column: Eczeem en voeding

Eigenlijk heb ik er een hekel aan om iets of iemand te overtuigen van mijn visie of ervaring. Het kan zo stellig en betweterig overkomen, terwijl de keerzijde is dat je mensen een andere kijk op dingen wilt geven. Dus laten we het positief en informatief benaderen. Afgelopen weekend (18 februari 2017) las ik een artikel in de bijlage van de Volkskrant, Sir Edmund. Daar staat wekelijks een artikel in over voeding en de invloed op onze gezondheid. Zeer interessant. Dit keer ging het over “Bestaat er een dieet dat helpt bij eczeem?” Volgens de wetenschap niet.

Tijdens het lezen trokken mijn wenkbrauwen een aantal keren omhoog. Verbazing maar ook dus die sterke aandrang hier wat van te vinden en te delen. Voer voor een blog, nu het dan toch over eten gaat.

DirkJan Hijnen geeft als dermatoloog en onderzoeker in het UMC Utrecht zijn visie over voeding en eczeem. Naast het wetenschappelijke gegeven dat een dieet niet helpt bij eczeem, maakt hij zich zorgen om patienten die op eigen houtje op zoek gaan naar een oplossingen in voeding. Voor een deel is dit een gezonde zorg, want mensen kunnen doorslaan in hun zoektocht. Hierdoor kan volwaardige voeding in het geding komen, wat vervolgens weer andere klachten oplevert. Maar als patient kritisch kijken naar de effecten van voeding, dat lijkt mij zeer op zijn plaats. Beter is nog dat je ze een voedingsadvies kunt meegeven. En dat is mogelijk. Ik doe dat dagelijks in mijn praktijk.

Er bestaat geen dieet waarvan wetenschappelijk bewezen is dat het eczeem doet verminderen. Men is op zoek naar specifieke producten die eczeem verergeren of veroorzaken. Zoals een koemelkallergie bij zuigelingen waar ze dauwworm van krijgen. Maar zo simpel is het niet, of eigenlijk zo simpel is het wel. Daar kom ik later op terug.

Eerst nog even het citaat van DirkJan Hijnen: “Als arts kun je de oorzaak niet behandelen, maar slechts de symptomen onderdrukken”.
Oosters zijn er wel dergelijk diagnoses te stellen en dus zijn de oorzaken van eczeem te benoemen en te behandelen. Een groot verschil. De diagnose wordt voor elke patient afzonderlijk gesteld. Er is geen standaard diagnose en behandelprincipe. Het ontstaan van eczeem is vaak een sluimerend proces wat ineens tot uitdrukking komt. En zeker voeding kan hier een grote invloed op hebben. Men leeft met alles erop en eraan, dus sluiten we voeding zeker niet uit.

Volgens de Chinese geneeswijzen zijn meer dan 40 diagnoses te stellen voor eczeem. En dan kan er ook nog sprake zijn van combinatie patronen.
Hieronder een aantal diagnoses van eczeem die in Nederland vrij veel voorkomen:

• Wind koude dat de long aanvalt
• Wind koude met een invasie van damp accumulatie
• Wind damp invasie met een leegte van milt Qi
• Milt Qi leegte met droogte van bloed
• Lever Qi stagnatie met damp
• Bloed leegte met externe wind
• Stagnatie in de middelste warmer door damp

Naast voeding is ook het klimaat van invloed op de huid en dus op het ontstaan van huidklachten zoals eczeem. Dat betekent dat eczeem in Nederland een andere oorzaak heeft dan patienten met eczeem in Zuid Europa. Nederland kent een vochtig en koud klimaat. Daarom is het niet zo raar dat een diagnose vaak dit patroon laat zien zoals hier boven genoemd; damp koude.

Dus waar je last van hebt moet je niet ook nog eens tot je nemen. Dus voeding die koude en damp veroorzaakt moeten van het boodschappenlijstje af. En dan hebben we het over alle zuivel, rauwkost, veel (koud) water, suiker, citrus fruit en diepvriesproducten. Dat is ons voedingsadvies.

De energetische werking van de milt en de long zijn vaak aangedaan bij damp koude patronen. De long (dat correspondeert met de huid) heeft de functie om het lichaam te beschermen tegen aanvallen van buitenaf. Je wordt pas verkouden als je weerstand te laag is en het virus de huid binnendringt. Anders gezegd, de long is niet in een goede conditie om het virus te parreren. Maar de long moet in dit proces ondersteund worden door de milt, en vaak zit daar de oorzaak van huidklachten.

De milt heeft een transformatie en transport functie voor al dat we eten en drinken. Alle voeding moet worden omgezet in Qi (energie) en Bloed. Als de milt energie te zwak is kan niet alles omgezet worden in Qi en Bloed en blijft er een restant over. Dit noemen wij damp, beter bekend als vetweefsel. En dit product heeft voor het lichaam geen functie meer, maar veroorzaakt alleen maar oponthoud in de circulatie van bloed en Qi.

Verstoringen in de energetische werking van organen is niet gelijk voelbaar of zichtbaar. Daar gaat een hele periode aan vooraf. Het mooie van het menselijk lichaam is dat het een zelfherstellend vermogen heeft. Maar het continue op de proef stellen van dit zelfherstellend vermogen vraagt veel energie en is uitputtelijk. Ergens wordt er een grens bereikt en worden zwaktes zichtbaar in de uiting van pijn of zoals bij eczeem een rode, jeukende en pijnlijke huid.

Veel patienten met eczeem of andere huidklachten hebben vaak ook andere klachten op long gebied. Ze hebben (of hadden) last van bronchitis of astma of hooikoorts, altijd verkouden of een verstopte neus, slaapproblemen en ook de stoelgang is vaak wisselvallig.

Voor therapeuten in de Traditionele Chinese geneeswijzen zijn er veel aanknopingspunten om tot een goede diagnose te komen en dus om gericht te kunnen behandelen. Omdat eczeem in de meeste gevallen van binnenuit ontstaat zijn Chinese kruiden nodig om dit van binnenuit te reguleren en te verbeteren. Vaak in combinatie met acupunctuur.

Tot slot, eczeem kan ook ontstaan door stress. Hier ligt een hele andere diagnose aan ten grondslag of behoort tot de combinatie patronen zoals eerder benoemd. In onze huidige maatschappij is dit natuurlijk ook een belangrijk gegeven waar veel klachten door ontstaan.

© Linda Faber