Nieuwsbrief 3: De lente, het Hout element

Het is april, de klok staat al weer een maand een uur vooruit, de lenteperiode is gestart. Dat zijn zo van die momentjes waar je blij van wordt. Kortere nachten, langere dagen. Energie begint weer te bruizen, ideeen worden geoppert en de natuur begint zo ongeveer weer te ontploffen. Alles wat dor en dood was begint weer groen te worden. We zitten in de overgang van het uiterst Yin (winter) naar beginnend Yang (lente).

In de Chinese geneeswijze hoort de lente bij het element Hout. De andere vier elementen Vuur, Aarde, Metaal en Water horen respectievelijk bij de zomer, nazomer, herfst en winter. Ook wel de 5 elementen theorie genoemd waarbinnen diagnoses worden gesteld. Ze zijn zozeer aan elkaar verbonden doordat de elementen elkaar opvolgen, zoals de lente volgt na de winter, maar ook doordat ze elkaar controleren. Zo controleert de herfst (Metaal) de lente (Hout).

In deze nieuwsbrief gaat onze aandacht naar de Lente, het Houtelement. De specifieke kenmerken van dit element zijn:
de kleur groen, de meridianen van Lever en Galblaas, ontwikkeling, groei, wind, ogen, pezen, de zure smaak en boosheid.

Kijk inderdaad maar naar buiten en zie de wereld weer groen worden. Het jonge groene blad is fris groen van kleur, nieuw leven dat nog niets heeft meegemaakt wat de kleur beinvloed. Zoals gezegd staat de lente voor groei en dat komt omdat het voorafgaande element, het Water, gezorgd heeft voor innerlijke kracht. De winter kent korte dagen of beter gezegd lange nachten waarin herstel en innerlijke kracht wordt gewonnen voor de lente. Zou je met de klok van de natuur leven, dan sta je op bij het rijzen van de zon en ga je naar bed zodra de zon ondergaat. En dan is het ook niet zo raar dat mensen in de winterperiode zich depressief kunnen voelen, want onze maatschappij vraagt om veel meer actie, betrokkenheid en prestaties dan waar de natuur op dat moment voor staat. De spaarstand van de winter moet zorgen voor explosiviteit in het voorjaar. Voorjaarsmoeheid betekent dat je in de winterperiode niet voldoende hebt gerust, je niet goed hebt opgeladen. Je kan de transformatie naar een nieuwe periode niet maken.

In de praktijk zie je in het voorjaar vaak specifieke klachten voorbij komen. Hoofdpijnklachten die in deze periode ontstaan of verergeren, tennis/golf ellebogen of andere pees gerelateerde klachten. Klachten die ontstaan door de harde en vaak nog koude wind die in deze periode waait gecombineerd met een verzwakt innerlijk. Verkoudheid en grieperigheid met zere spieren, rillingen en een zere keel zijn ook schering en inslag. De behoefte aan zon en warmte na de winter is groot, maar de wind is meedogenloos en dringt het lichaam makkelijk binnen. De koude wind blokkeert de huid waardoor de warmte van het lichaam daar niet meer kan komen (rillingen, spierpijn). Het lichaam probeert de wind en de koude uit de huid te krijgen, waardoor er een strijdt aan de oppervlakte van het lichaam plaatsvindt (koorts). Kort laten zweten is de oplossing om er snel vanaf te komen.

Het Hout element, dus de lever en galblaas, zijn verantwoordelijk voor het voeden van de pezen. Als er te weinig te voeden is, wil dat zeggen dat er te weinig bloed is om te circuleren. Mentaal is dit te vertalen dat de Lever (Yin orgaan, voedend) de plannen maakt en dat de Galblaas (Yang orgaan, bewegend) ze moet uitvoeren. Hier zie je vaak stagnaties in ontstaan. Dit kan ontaarden in veel plannen hebben, maar weinig uitvoeren. Of veel doen zonder gedegen planning en daardoor spaak lopen in een proces.

Daarnaast opent de het Hout element in de ogen. Oogklachten zoals wazig zien, branderige ogen, jeukende ogen, tranende ogen zijn veelal onderhevig aan een verzwakt of juist een excesbeeld van de Levermeridiaan. Denk hierbij aan hooikoorts in het voorjaar. Een tekort aan bloed in het lichaam (milt) waardoor de Lever in exces raakt en de ogen en pezen niet goed kan bedienen. Vaak is de Long energie (Metaalelement) hier secundair ook bij betrokken, omdat het de Long niet lukt om de Lever te controleren. Functioneel gezegd, omdat de lever en milt het middenrif blokkeren en hierdoor de long niet kan dalen. Hierdoor krijg je een ophoping van slijm in de keel en neusholtes.

De zure smaak die ook bij het Hout element hoort heeft een samentrekkende actie. Denk maar aan een citroen, wat gebeurt er met je gezicht als je een citroen eet? Precies het verkrampt. Zuur astringeert, trekt samen om de vloeistoffen vast te houden. Dat is perfect om bloed, zweet en andere lichaamsvloeistoffen voor het lichaam te behouden. Een nadeel van zuur, zeker als het gaat om citrusvruchten zoals een citroen, is dat ze ook koud zijn. En met te veel koude verzwak je de Milt en dus de aanmaak en vervoer van bloed naar de Lever. Dus doseren is een kunst. Of zuur combineren met (natuurlijk) zoet is een goed alternatief.

Het samentrekkende effect van zuur is ook van toepassing om emoties als woede, frustratie en agressie te beteugelen. De explosiviteit en expansie (naar buiten gerichtheid) van de lente in de natuur kent ook een explosiviteit in gedrag. Het korte lontje ligt dan op de loer. Een exces van de Lever.

Samengevat komt het erop neer dat het Houtelement gevoed wordt door het Waterelement ( en gecontroleerd wordt door het Metaalelement (Longen). Dit samenspel moet goed functioneren om geen zwakte of exces op te lopen in de lente.

© Linda Faber